A

Adat                                                   Gewoonte, traditie

Aloon Aloon                                      Groot gemeenschappelijk centraal grasveld

Anak Agoeng                                    Vorst op Bali

Anggrek                                             Orchidee

Alang-alang                                      Hoog opschietende grassoort met scherpe bladeren.

Atap                                                   Dakbedekking van droge bladeren.

Arak                                                   Heldere, kleurloze gedistilleerde alcoholische drank.

B

Baboe                                                 Dienstmeid

Badjing                                              Eekhoorntje

Bakoel                                                Mand van gevlochten repen bamboe

Bale                                                   Hoge open vergaderzaal op Bali             

Bandjir                                               Overstromen

Barang                                               Bagage

Baris                                                  Traditionele Balinese krijgsdans

Belanda, blanda                                 Hollander

Benteng                                              Fort, versterking, bewakingspost

Bibit                                                   Javaans woord, betekent oorsprong, begin. Vooral gebruikt voor zaailingen (rijst, tabak, suiker enz.)

C

Cannah                                               Indisch bloemriet

Copra                                                 Het gedroogde vruchtvlees van de kokosnoot

D

Dalang                                               Poppenspeler in een wayangvoorstelling

Desa                                                   Indisch dorp

Dewa Agoeng                                   Hoogste van de vorsten van Bali

Djali                                                   Vruchtdragende plant, van vruchten wordt pap gemaakt.

Djamboe                                            Java-appel, vrucht

Djanger                                              Balinese dans.

Djati                                                   Teakboom

Djeroek                                              Soort citroen

Doerian                                              Grote, sterk ruikende vrucht met romige pitten.

G

Gamalan                                            Indisch slaginstrument, ook gebruikt voor Javaans orkest

Gedek                                                 Gevlochten wand van bamboe

Goedang                                            Schuur, voorraadkamer, berghok

Goeling Rolkussen voor tussen de benen (in bed)

Goenie                                               Jute

H

Hadji                                                  Iemand die op bedevaart naar Mekka geweest is

I

Ikan Kering                                        Gedroogde vis

K

Kadjang                                             Gevlochten bamboemat, vooral gebruikt voor plafonds.

Kain                                                   Doek, sarong

Kali                                                    Rivier

Kampong                                           Buurtwijk, stadswijkje of plattelandsdorpje

Kantjil                                                Dwerghert

Kapok                                                Product van de Kapokboom, gebruikt als vulling.

Karbouw                                           Waterbuffel

Karet                                                  Rubber

Karoro                                                Fijngeweven textiel

Katjang tanah                                    Aardnoten

Kebaja                                                Licht katoenen huisjasje

Kembang Kembele                            Bloem

Kembang Spatoe                               De Chinese roos, hibiscus

Kendang                                             Langwerpige trom

Kentang                                             Aardappel

Kepala                                                Hoofd, kop

Kepala Kampong                               Dorpshoofd

Kepala Boegis                                    Het hoofd van de Boeginezen

Ketella                                                 Plant met eetbare wortels, Cassave

Ketella Bibit                                      Zaaigoed van de Cassave

Ketjap                                                Sojasaus

Ketjapi                                                  Indonesisch snaarinstrument.

Klamboe                                            Muskietennet

Klapper                                              Kokos(palm)

Klewang                                             Brede sabel

Koempoelan                                      (Gezellige) bijeenkomst

Koentoel                                            Klein reigertje

Kokkie                                                Indische kookster, keukenmeid

KPM                                                  Koninkllijke Pakketvaart Maatschappij

Kraton                                                Woning van de vorst

Kris                                                    Een dolk met dubbele, vaak gegolfde kling waar mystieke krachten aan worden toegeschreven.

Krontjong                                          Populaire Indonesische muziek

L

Ladang                                               Droog rijstveld

Langgar                                              Loods van bamboe

Legong                                               Balinese dansvorm.

M

Mahabharata                                     Zeer omvangrijk religieus en filosofisch epos uit India.

Mandoer                                            Opzichter over werkvolk, bedienden

Mantrie                                              Opzichter, bestuurs of politieambtenaar

Maradia                                             Mandars voor Radja, zelfbestuurder

Merak                                                Pauwenbloem

MTD                                                  Militaire Transportdienst

Muskietenkaars                                Stangetje van stof die smeulend brandt, de rook verdrijft muskieten.

N

Nangka                                               Grote stekelige vrucht met romig en sterk geurend vruchtvlees.

Nasi goreng                                       (op)gebakken rijst met vlees en kruiden

Nippa                                                 Moeraspalm, het gedroogde blad heet atap.

Njamoek                                            Mug

Nonja                                                 Mevrouw, de vrouw des huizes

P

Padi                                                    Rijst

Pagger                                                Omheining, schutting van gevlochten bamboe

Padoepa-an                                        Wierrookpot

Passar                                                 Markt

Passar Malam                                    Markt die ’s avonds opengaat.

Passanggrahan                                   Van regeringswege gebouwde herberg of onderdak voor reizigers en ambtenaren op inspectie in Ned.-Indië

Pendoppo                                           Open voorgallerij. Komt vooral voor op Java

Pemoeda                                            Letterlijk ‘jongere’, na WWII gebruikt voor nationalistische jongeren die streden voor een onafhankelijk Indonesie.

Pidato                                                 Toespraak

Pikoel (paardjes)                               Draag, last (paardjes)

Pisang                                                Banaan

Pisang goreng                                    Gebakken banaan

Poeri                                                  Paleis

Poengawa                                           Rijksbestuurder

Pikolan                                               Bamboe draagstok                                        

R

Radja                                                  Zelfbestuurder

Rameh                                               Gezellige drukte

Rampok                                             Molesteren, beroven

Ramayana                                         Een omvangrijk epos uit India. Een belangrijke culturele hoeksteen van het hindoeïsme.

Riboet Herrie, letterlijk ‘storm’.

Rotan                                                 Materiaal van de rotanpalm.

S

Sajoer                                                 Soort gekruide soep bij de rijsttafel.

Sago                                                   Palm

Sakit                                                   Ziek

Sambal                                               Fijngewreven Spaanse peper, scherp bijgerecht bij rijst.

Sapi                                                    Koe

Sarong                                                Traditionele dracht voor mannen en vrouwen, lap stof

om heupen.

Sate                                                    Aan stokjes geregen en geroosterd vlees

Sawah                                                Nat rijstveld

Sawoe                                                Zuidvrucht

Sirih                                                   Betelnoot

Soedah                                               Laat maar

Soeling                                               Fluit

Soesah Beslommeringen, zorgen

Stamboel                                            Komedische voorstelling

Senang Prettig, tevreden, comfortabel.

Stormking                                          Draagbare lantaren

T

Tabeh                                                 Gegroet

Tabeh Toewan                                   Gegroet (grote) heer

Tandjoeng                                          Schaduwboom met geurige bloemen

Tjeleng                                               Wild zwijn

Tjemara                                             Spar

Tjengkeh                                            Kruidnagel                                     

Toewan                                              Mijnheer

Tokeh                                                 Gekko, hagedis

Toko                                                   Winkel

Toradja (Tana Toradja)                     Een gebied in Zuid-Sulawesi. De meeste Torajanen zijn in de koloniale tijd tot het Christendom bekeerd, maar veel van de oude religieuze gebruiken en gewoontes leven voort tot op de dag van vandaag. 

W

Walang Sangit                                   Insect, Stinkende Sprinkhaan

Waringin                                            Treurvijg. Boom met luchtwortels, waaraan magische krachten wordt toegekend, heilige boom voor Indonesiërs. De geesten schuilen erin.                    

Warong                                              Eetkraampje stalletje.

Wayangspel                                      Schimmenspel met behulp van poppen.

Wedono                                             Javaans districtshoofd.