Biersteker

Baas van Bartle, Directeur Copra-fonds, daarvoor afdelingshoofd Javaansebank

BATAVIA

Donderdag 20 dec. 1945

Schade zei me dat men het Copra-fonds weer ging oprichten. Dat is de centrale opkoop van Copra in de Grote Oost – zo noemt men alle andere eilanden buiten Java, Sumatra en Borneo. De zetel van het Bureau was vroeger Batavia en zal voorlopig – nu hier alles nog in wanorde is – Makassar worden. De man die ervoor aangewezen was – Biersteker heet hij – en ik zullen de zaak opnieuw op gang moeten brengen en hier nog een het een en ander voorbereiden en dan naar Makassar en de Grote Oost door. Dat lijkt een mooi en interessant werk en ik kom veel van Indië te zien dat niemand ooit zag. Biersteker was de laatste dagen niet op kantoor, was er nu ook nog niet en ik zou later maar weer eens komen aanwaaien.

Zaterdag 22 december 1945

Biersteker gevonden, eindelijk. ’t Is een geschikte kerel. We hebben gepraat over het copra-fonds, en ik weet nu wat de bedoeling is. Het gaat er oorspronkelijk om de bevolking, die vrijwel uitsluitend door middel van copra-geld aan importgoed komen, te helpen in slechte tijden. En een soort monopolie is daarom gegeven voor de opkoop aan deze instelling van de staat. Anders zou men alleen in tijden van hoge prijzen die bevolking haar product afkopen en in andere tijden – die vaak heel veel langer duren – ermee laten zitten, waardoor hun interesse in hun tuinen natuurlijk ook verloren gaat. Nu is het zo dat de wereld om vetten vraagt en wij moeten trachten de wereld aan vet – en ons aan middelen – te helpen om later door te kunnen gaan. Het lijkt me mooi interessant werk.

29 december

Biersteker, mijn baas, was er weer om te zeggen dat we twee januari een vliegtuig hebben naar Makassar. Rot, ik zal nog niet mee kunnen en moeten nakomen. Zoveel tijd gehad voor zoiets, en juist nu…

Enfin, afwachten, berusten en bed…

4 januari 1946

Eindelijk weer eens wat te vertellen. Om zes uur werd ik met een vrachtauto van het hotel gehaald. Er zaten al allerlei mensen op. Ik was de laatste voor deze lading. Biersteker en Nel van Marle zaten erop voor Makassar. Corry Ottow voor Bandoeng.

MAKASSAR

Woensdag 27 maart

Nu volgen een paar drukke dagen op kantoor. Rapporten uitwerken en allerlei besprekingen. De heer Biersteker is gekomen en met hem nog veel te bepraten. Alles klaarmaken voor een nieuwe tournee: Bali, waar ik volgende week heen zal gaan denk ik. Daarom kort ik de aantekeningen voor deze dagen in.

Na een drukke dag niet laat naar bed gegaan. Was moe en wou eens een keer uitslapen. Op kantoor veel drukte, Biersteker is er en heeft me meer bemoeiing gegeven met de oliefabriek enz.

Zaterdag 27 april

In de ochtend voor Makassar, om een uur of tien aan wal, en maar naar kantoor. Wat een brieven voor mij, een stuk of vijfentwintig in totaal. Wat een werk om die allemaal te beantwoorden. (…) Op kantoor zijn veel nieuwe mensen van Batavia aangekomen, wat ze allemaal zijn weet ik niet. Biersteker is er ook, en Jansen die ze onderdirecteur hebben gemaakt, is er en ik hoor dat ik ook mee mag met het schip dat een week of zes of acht zal gaan varen in de Grote Oost, met wel zestien anderen. Dat is nou net niet zo leuk. Ik jaag liever op mijn eentje of met een of twee anderen, maar met zo’n hoop mensen.. het lijkt wel alsof we overvallen gaan uitvoeren, hele landing-party’s. Nee, dat lijkt niet best.

Dinsdag 28 mei

Het lukt me nog niet een schip te krijgen voor de reisplannen zoals die zijn; Kei, Aroe, Tanimbar enz. Biersteker zegt: “Neem maar wat je krijgen kunt. De grote lijn wordt in het oog gehouden. Een kleine moeilijkheid … laat het maar zitten, begin weer aan wat anders.”

Op Lombok is twintig ton van de copra, die ik had gezegd in te leveren bij Djoe Sing tegen 6.-, voor een hogere prijs gekocht door Hap Thay die niet in de algemene kader wil werken en daardoor zal alles op Lombok weer in wanorde komen. “Komt er niet op aan, voorlopig komt her toch voor ons voor export niets vandaan. Laat lopen man, trek je er niets van aan… Wij geven alles vrij…” Dit heeft ook weer zware consequenties voor de voorraden die nog op Bali liggen, maar … wij zien de grote lijn… Voorlopig is die copra er niet en we moeten dan aanstonds daar maar weer eens kijken wat we kunnen doen. Dat is vervelend. Ik zou het zo graag systematisch afwikkelen en de moeilijkheden eruit halen totdat een streek werkelijk op orde is. Het had hier ook weer kunnen gebeuren, op Lombok. Ik had de oplossing, maar… Het is te onbelangrijk…. Ja voor dit ogenblik. Er komt normaal 6000 ton vandaan en elke ton levert ca. 250,- deviezen dus 1,5 miljoen zodra de zaak op orde is. Ik ben uit mijn humeur. Na kantoor blijf ik wat lezen en ga naar bed.

Zaterdag 1 juni

Niets verder gekomen op kantoor. Bestudeer allerlei gegevens. Rasmussen gaat binnen een maand weg en komt niet weer terug voor het copra-fonds. Gaat naar Australië, Amerika en dan naar Europa. Heeft – lijkt me – een groot vermogen veilig zitten. Komt later weer terug voor eigen zaken, zegt hij, en is nergens in geïnteresseerd. Breekt meer af dan hij opbouwt, heeft geen interesse. Alles wat je voorstelt is van geen belang en ik kan niet om hem heengaan. Bovendien is de hele clan – Rasmussen, Biersteker enz. – grote persoonlijke vrienden. Biersteker wil ook met een maand of vier weg naar Europa. Komt er dan een kans voor voorbij gaan van anderen die er nu ingeschoven zijn? We zullen zien.

: