Anak Agung Made Karang Asam, de laatste vorst op Lombok, 1890, kunstenaar onbekend, collectie Tropenmuseum

Alfabetisch op achternaam (indien bekend) of titel.

Table of Contents

C

DE CO. AMACAB

Commanding Officer – Allied Military Authority, Civil Affairs Branch

Dinsdag 16 april

We varen tot een uur over de vijfendertig mijl, en komen dan snikheet in Ampenan, Lombok. Hangen geruime tijd nog op de kade voor er transport is, dan door naar Mataram, de plaats waar het bestuur zetelt en vier kilometer verder in het binnenland. Nog even wat gegeten en op zoek naar Co. Amacab. Dat lukt om een uur of vijf, een palaver over de plannen en enige adviezen gekregen over de mensen die ik het beste kan inschakelen.

Zondag 21 april

Mataram. ’s Middags op kantoor doorgewerkt en ’s avonds een en ander nog eens met de C.O. AMACAB doorgepraat. Een dag zonder veel emoties, zonder veel nieuws, maar van hard werken.

D

DISTRICTSHOOFD TANDJOENG

Donderdag 18 april

Tandjoeng. Een pleintje waarop nog een paar Hindoe-monumentjes staan. Dan praten bij het Districtshoofd en traditioneel koffie en koekjes gebruikt en een pisang.

Zaterdag 20 april

In Tandjoeng zat men te wachten bij het huis van de Districtsman en we hebben gepalaverd. Ze begrepen Maleis niet zo goed en over de vertaling van mijn mantrie was ik niet zo erg tevreden, hoewel ik het Boeginees niet versta en er dus feitelijk geen oordeel over kon hebben anders dan de wijze waarop alles ging. Het districtshoofd nodigde ons daarna tot de maaltijd, die aardig was. Maar het is toch anders, het is geen vorst als de anderen.

K

KEPALA BOEGIS

Bevriend. Hoofd van de Boeginezen.

Donderdag 18 april

Hier wonen veel Boeginezen en de Kepala Boegis, het hoofd van de Boeginezen, is een belangrijk man waar we ook even mee moeten praten en evenzo het onder-districtshoofd.

Zaterdag 20 april

Mataram. Weer de weg naar Tandjoeng en naar Gondang, hetzelfde als donderdag. Weer dezelfde dichte auto, het lukte me niet een jeep te vangen. Dat had ik veel liever gehad omdat ik dan beter had kunnen kijken en een plaats alleen naast de chauffeur zou hebben gehad. Nu zaten we opgepakt, de Kepala Boegis was er met zijn kleinzoontje en de Mantrie Copra moest mee en de man van de landbouwvoorlichting en de chauffeur en de cormet. Wat een equipage, stampvol in de auto, je kon niet bewegen. De weg door die bergen is toch wel erg mooi. (…)

Dan even naar het huis van mijn vriend, de Kepala Boegis, die zich niet lekker voelde en thuis op een matje lag. Het hele gezin kwam erbij te pas, ze wilden allemaal wat doen, de kleinzoon hing aan mijn armen, wou wel weer mee naar Ampenan of Mataram. Enfin, heel hartelijk gepraat en dan weer terug naar Mataram.

L

CONTROLEUR LINDNER

Max Lindner, controleur te Selong op Lombok, vrouw en 1 kind op Java

Vrijdag 19 april

Al maar door de rijstvlakte, bijna zestig kilometer ver, en dan komen we in Selong. Daar zit een Controleur Lindner. Even bij hem gaan praten. Hé, er zit een kleine koempoelan mensen. Ik tref het. Hij had juist zijn poengawas of districtshoofden verzameld. Hier op Lombok zijn geen vorsten meer, maar districtshoofden die natuurlijk uit de oude adel zijn voortgekomen en een iets bescheidener rol vervullen dan de vorsten op Bali. Ik kreeg zo de gelegenheid met hen te praten en hun het streven van het copra-fonds uiteen te zetten. Heb in het kort het een en ander verteld en zij zullen het wel uitdragen aan anderen.

M

MANTRIE COPRA
De copra-opzichter

Zaterdag 20 april

Mataram. Weer de weg naar Tandjoeng en naar Gondang, hetzelfde als donderdag. Weer dezelfde dichte auto, het lukte me niet een jeep te vangen. Dat had ik veel liever gehad omdat ik dan beter had kunnen kijken en een plaats alleen naast de chauffeur zou hebben gehad. Nu zaten we opgepakt, de Kepala Boegis was er met zijn kleinzoontje en de Mantrie Copra moest mee en de man van de landbouwvoorlichting en de chauffeur en de cormet. Wat een equipage, stampvol in de auto, je kon niet bewegen. De weg door die bergen is toch wel erg mooi.

In Tandjoeng zat men te wachten bij het huis van de Districtsman en we hebben gepalaverd. Ze begrepen Maleis niet zo goed en over de vertaling van mijn Mantrie was ik niet zo erg tevreden, hoewel ik het Boeginees niet versta en er dus feitelijk geen oordeel over kon hebben anders dan de wijze waarop alles ging.

W

DE HEER WOLFE

Agent van de NIGEO, zal voor het Coprafonds werken.

Dinsdag 16 april

Nog even wat gegeten en op zoek naar Co. Amacab. Dat lukt om een uur of vijf, een palaver over de plannen en enige adviezen gekregen over de mensen die ik het beste kan inschakelen. Dan met de Heer Wolfe kennis gemaakt, de Agent van de NIGIEO[1] ter plaatse, met wie ik de zaak zal fixen.

[1] NIGIEO: Nederlands-Indische Gouvernements Import– en Export Organisatie

Woensdag 17 aprilMataram. Verschillende besprekingen en met allerlei mensen kennis gemaakt. Afgesproken met de Heer Wolfe om morgen naar het binnenland, of liever de Noordkant, te gaan om over copra te spreken.

Donderdag 18 april

Mataram. Het werd in de morgen al vrij laat toen wij op stap gingen, omdat de Heer Wolfe nogal wat te doen had in verband met schepen die zullen komen om goederen hier te laden, vooral voedsel voor Soerabaja.

Vrijdag 19 april

Dan maar weer verder naar de avond, die ditmaal verhoogd werd met een inheemse borrel. ’s Avonds kwam Wolfe, de man hier voor ons zal werken, en heb ik in een hoekje nog even wat zakelijk met hem kunnen praten.

Zondag 21 april

Mataram. Vandaag was eerste paasdag en zijn we naar kantoor gegaan in Ampenan. Daar besprekingen gevoerd met allerlei mensen die allemaal kwamen om hun belangen te bepleiten en een rapport over de reis samengesteld. Heb met Wolfe bij een Chinees gegeten in de stad, omdat het te ver was naar Mataram terug te gaan. Te veel tijdverlies.

Maandag 22 april

Mataram. Op kantoor van de Resident gezeten en daar gewerkt. Ik had een schrijver gekregen om ook een deel van het werk te doen en was zelf om iets over enen klaar. Toen eten en even wachten tot mijn klerk ook klaar was. Daarna naar Ampenan, waar de Generaal Verspeyck[1] in belading was. Met Wolfe nog nadere details bepraat en passage op het schip geboekt naar Padang Baai op Bali.


[1] Een schip.