Table of Contents
Aan boord
A
- AZIZ
Zal Bestuursassistent op Toeal, de hoofdplaats van de Kei-eilanden – worden.
Voor dagboekfragmenten klik hier.
E
- VAN EMDEN
prof.ir. Egbert van Emden, adj.directeur Javastaal-Stokvis, Batavia (1946-1948)
Zondag 30 juni
In de avond een uurtje gebridged met de kapitein, zijn vrouw en van Emden. Gelukkig, ik heb een deken gekregen. Nu is het ’s nachts tenminste niet meer zo beroerd koud.
Woensdag 3 juli
Na de lunch komen de wegbrengers aan boord [vanaf Merauke]. Verschillende mensen gaan met ons mee. En Van Emden – die hier zijn vrouw en zoontje vond – gaat ook weer mee terug, moet naar Pare Pare.
M
- MOEDER OVERSTE VAN DE MISSIE IN TOEAL
Voor dagboekfragmenten klik hier.
- MAIRERING
Luke Mairering, voormalig koning van Aroe, vriend van President Soekarno.
Voor dagboekfragmenten klik hier.
S
- VAN SLOOTEN
Van Slooten, die met zijn jonge vrouw en ongeveer even oude dochter naar Toeal – de hoofdplaats van de Kei-eilanden gaat.
Voor dagboekfragmenten klik hier.
Ambon
C
CLEYNDERT
Van boswezen
Zondag 23 juni
De hele dag regen, soms hard dan weer zacht, maar… regen. (…) Eerst wou ik even naar Cleyndert, waar ik gemakkelijk kom en waar we iets horen over de moeilijkheden waarmee Boswezen hier te kampen heeft. Eenvoudig is het niet.
E
ENGELS
“Daarna wil ik nog naar een ander. Een oude man die hier meer dan veertig jaar zit, bijna 50 ‘as a matter of fact’. De oude Heer Engels. (…) Engels was vele jaren prospector en planter geweest. Eén van die oud Indische figuren die nooit rijk worden en een groot interesse hadden voor alles en allerlei.”
Voor dagboekfragmenten klik hier.
S
SWARTS
Zaterdag 22 juni
Na het avondeten komt Swarts, die belastingman die in Leeuwarden bij mij solliciteerde, op bezoek. Hij is hier ook op doorreis, zit in een natte tent en eet elke dag trouw ‘corned beef’ – elke dag op dezelfde wijze bereid. “En zondags? Heeft u zondags vrij?” vraagt de kapitein belangstellend. Verheugd, een uitnodiging vooruit ziend, zegt hij ja. “Nu, waarom gaat u dan zondags niet vissen, dan heeft u tenminste één dag een ander menu?” We lachen allemaal, maar hij mag komen eten.
Zondag 23 juni
De hele dag regen. (…) Tegen lunchtijd komt Swarts opdagen en eet weer eens lekker en daarna trotseren we het weer en gaan we paar mensen opzoeken.
Banda Eilanden
HEER VELZEN
Van de Bandaase Crediet en Handels-Vereniging
DE VRIES, CARELS, KOK
Perkeniers
Dinsdag 25 juni
Ik drink een kop koffie bij de Heer Velzen – van de Bandaase Crediet en Handels Vereniging – uit een oude typische kop, “lust’ staat erop. Ik ontmoet verschillende van de perkeniers die weer terug zijn gekomen uit internering; De Vries, en Carels en Kok – allemaal bekende namen hier. En we praten wat over de toestand.
SAID HASAN ASSEGAFF
Dinsdag 9 juli
Als we terug zijn, na de lunch, ga ik nog even de stad in, maak er weer heel gemakkelijk vrienden. Ben lang bij Said Hasan Assegaff geweest, die luitenant van de Arabieren is geweest en kan van de erven van de Baädilla[1] een heel klein kanonnetje kopen; twintig cm lang op zijn hoogst, een dingetje van brons, waarschijnlijk van een Harta-schat ergens. Harta, dat is in de Zuid-Wester eilanden het huwelijks-koop gebruik, maar dat is heel ingewikkeld en moeilijk uit te leggen, en daar staat de buik niet naar.
[1] De rijkste man op Banda rond 1900, Said Tjong Baädilla (1859-1933)
Kei eilanden
C
- CLEY
Woensdag 26 juni
Mijn vriend Cley, ex Tarakan, heeft hier [in Toean] enige weken als HFB gezeten en komt aan boord. En in de officiële optocht gaan we na de lunch aan wal – een heel eind met een gammele motorboot. Niet naar de plaats waar de daken en een steiger uitnodigen, maar verderop naar een primitievere steiger van een groter eiland. We brengen een nieuwe controleur mee en de ontvangst staat in het teken daarvan.
Zondag 7 juli
We blijven maar twee uur in totaal in Elat, dan weer verder naar Klein Kei en Toeal. Gert Cley gaat mee verder, is ook niet fit. Heeft malaria gevangen en blijft ook vooral in zijn hut de verdere tocht. Ik sjouw maar mee met de buik.
Maandag 8 juli
Ik vind het jammer dat Cley weggaat, die zat vol energie en wil om er wat van te maken en het beviel hem hier ook best. Niets aan te doen. Om een uur of vijf vertrekken we weer en ga ik rusten.
M
- MOEDER OVERSTE VAN DE MISSIE IN TOEAL
Voor dagboekfragmenten klik hier.
- MAIRERING
Luke Mairering, voormalig koning van Aroe, vriend van President Soekarno.
Voor dagboekfragmenten klik hier.
P
- PASTOOR BUS
Donderdag 27 juni
Ben nog aangegaan bij Pastoor Bus, die naast het wonderlijk gespaarde kerkje op de hoofdplaats woont en me verschillende dingen vertelde en met wie ik tegenmaatregelen tegen de notie van Mairering bespreek.
Merauke – Nieuw Guinea
HEER BROUWER
Maandag 1 juli
Maar ik ga door – zo spoedig mogelijk naar de NIGIEO, die onze zaken hier behartigt – en bespreek de problemen met de Heer Brouwer, die er Agent is. Het is een oude echte Indië-man; dertig jaar dienst als boekhouder bij Jacobsen v.d. Berg, gepensioneerd en nu weer aan het werk – en als glorie nu baas op een kantoor. Hij doet zijn best, is er ook trots op dat hij dit nu heeft en een ieder is goed over hem te spreken. Het is moeilijk hier in dit gebied. De Chinezen en andere niet Papoea handelaren die zich hier vestigden zuigen de bevolking uit. Betalen veel te weinig voor wat ze opkopen en rekenen overmatige winsten op hun verkopen. Nu wil Brouwer, en het bestuur wil het ook, toch zo veel mogelijk aan de Papoea ten goede doen komen. Werkt daarom om de grote Chinezen heen, met kleinere mensen waar hij een beetje meer controle op heeft.
BOLDINGH
Assistent Resident te Merauke
Maandag 1 juli
Verschillende mensen komen ’s avonds aan boord eten en van hen hoor je het een en ander over het leven hier en over de mensen van dit land. Heel interessant is het. De AR hier, Boldingh, ken ik al van het Palace Hotel in Batavia, bij onze aankomst daar. Hij was het die een handgranaat gooide en toen wegliep. Enfin, dat laatste ben ik nu vergeten en we praten over onze herinneringen en alles gaat zo gemakkelijker. Zijn vrouw is er ook, kort geleden uit Holland gekomen. Dat kan hier. Hier is geen huizenprobleem. Ze hebben een kast van een huis en geen kinderen die naar school moeten. Er wordt gezellig wat gepraat en dan maar weer naar de kooi.
Tanimbar Eilanden
DE HEER SETITIT
Klik hier voor dagboekfragmenten.